قوانین شرکت تعاونی و انواع آن

بر اساس ویژگی ها و قوانین شرکت تعاونی وسایر شرکت های تجاری درقانون تجارت ایران بصورت زیر دسته بندی میشوند:

• شرکت سهامی عام
• شرکت سهامی خاص
• شرکت با مسئولیت محدود
• شرکت نسبی
• شرکت تضامنی
• شرکت‌های مختلط
• شرکت‌های تعاونی

 عده ای از افراد که دارای هدفی مشخص بوده ، از یک صنف کاری ، برای رسیدن به یک هدف مشخص جهت بهبود وضعیت اقتصادی و رفع نیازهای مشترکشان جمع شده و شرکت های تعاونی را تشکیل می دهند. در قوانین شرکت تعاونی سرمایه و ضمانت شرکا مهم نیست بلکه اکثریت و تعداد اعضا مهم است. طبق قوانین شرکت تعاونی زمانیکه شرکت  فعالیت تجاری داشته باشد به شرکت تعاونی تجاری و اگر دارای فعالیت غیر تجاری باشد شرکت تعاونی غیر تجاری نامیده میشود .

در قانون تجارت ایران شرکتهای تعاونی به دو صورت تعریف شده اند :

• شرکت تعاونی تولید
• شرکت تعاونی مصرف

شرکت تعاونی تولید

طبق قوانین شرکت تعاونی ،شرکت تعاونی تولید شرکتی است متشکل از کسانی که در یک شغل بسیار متبحر بوده  و شرکا مشاغل خود را برای تولید و فروش اشیاء و اجناس بکار می برند.

طبق قوانین شرکت تعاونی ،شرکت تعاونی مصرف شرکتی است که برای تقسیم سود یا زیان بین شرکا به نسبت خرید هر یک  انها و همچنین بابت فروش اجناس مورد نیاز برای زندگی مراجعه میشود. فرقی نمیکند که این اجناس خرید شده باشد و یا شرکا  ان را ایجاد کرده باشند .

شرکت های تعاونی و اهداف کلی انها

• برای اشتغال شرایط و امکاناتی را برای همه ایجاد میکند
• مدیریت و سرمایه را در اختیار نیروی کار قرار داده و تشویق به بهره برداری از نتیجه کار میکند .
• از تورم و احتکار و .. پیشگیری میکند
• جلوگیری از تمرکز ثروت در دست افراد خاص جهت عدالت اجتماعی
• رواج دادن تحکیم و مشارکت و همکاری و تعاونی عمومی

و …

از نظر نوع فعالیت شرکت تعاونی شامل :

شرکت تعاونی تولیدی

طبق قوانین شرکت تعاونی  در شرکت تعاونی تولید ، عضو باید در تعاونی اشتغال به کار داشته باشد شرکت تعاونی تولید در تمامی اولویت ها و حمایت های مربوط به تعاونی ها حق تقدم دارند . فعالیت های شرکت تعاونی تولید در زمینه هایی مانند دامداری، شیلات ،معدن ، روستایی ، عمران شهری و … است .

شرکت تعاونی توزیعی

طبق قوانین شرکت تعاونی در شرکت تعاونی توزیعی نیازی به اشتغال عضو در تعاونی نیست و فعالیت اعضا در جهت تهیه و توزیع کالا ، مسکن و … خواهد بود . شرکت تعاونی توزیعی جهت کاهش هزینه و قیمت ها تشکیل میشوند .

شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی

 طبق قوانین شرکت تعاونی شرکت تعاونی تولیدی و توزیعی شرکتی هستند که اعضاء ان بطور مشترک به فعالیت تولیدی و توزیعی گرایش دارند .

شرکت تعاونی از لحاظ عضویت شامل :

 شرکت تعاونی عام

بر اساس قوانین شرکت تعاونی در شرکت تعاونی عام عضویت آزاد است و همچنین  با ارائه سهام به مردم موسسین میتوانند افزایش سرمایه دهند.

شرکت تعاونی خاص

بر اساس قوانین شرکت تعاونی ، شرکت تعاونی خاص برای قشر خاصی مانند کشاورزان ، دانشجویان ، کارگران و .. در نظر گرفته شده است و در صورت داشتن ظرفیت ملزم به پذیرش افراد ذکر شده هستند .

میزان سرمایه در شرکت تعاونی

در شرکت تعاونی عام میزان سرمایه متغییر است و حداقل ارزش اسمی هر سهم با توجه به فعالیت ان یکصد هزار ریال خواهد بود ولی در شرکت تعاونی توزیعی عام به شرح ذیل میباشد :

• تعاونی مسکن  حداقل ارزش هر سهم 6،000،000 ریال.
• تعاونی  مصرف حداقل ارزش اسمی هر سهم سیصد هزار ریال.
• سایر تعاونی ها  حداقل ارزش اسمی هر سهم سیصد هزار ریال .

طبق قوانین شرکت تعاونی قانون شرایط اعضاء به شرح زیر است :

• تابعیت ایرانی
• عدم سابقه به ارتشاء اختلاس و کلاهبرداری
• عدم عضویت در تعاونی مشابه
• عدم ممنوعیت قانونی ورشکستگی به تقصیر
• درخواست کتبی عضویت و تعهد رعایت مقررات اساسنامه تعاونی

 تشکیل و تامین سرمایه در شرکت تعاونی

سرمایه در شرکت تعاونی در کمترین حالت ممکن از 51% سرمایه که بوسیله اعضا ارائه شده در اختیار شرکت تعاونی قرار میگیرد و همچنین وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی و یا غیره از طریق وام بدون بهره و یا از طریق مشارکت یا مضاربه و … بدون عضویت میتوانند در افزایش سرمایه در شرکت تعاونی اقدام نمایند .

شرکت تعاونی و تغییرات در سرمایه آنها

مطابق قوانین شرکت تعاونی ، زمانی که آنها میخواهند عملیات خود را توسعه دهند نیازمند سرمایه بیشتری هستند بنابراین برای تامین این سرمایه میتوانند اقدام به فروش سهام به اعضای تعاونی و یا عضویت اعضای جدید اقدام نمایند .

از جمله دلایلی که باعث مواجهه شدن با کمبود سرمایه میشود ، خروج یکی از اعضاء و پرداخت بهای سهم آنها می باشد و در قوانین شرکت تعاونی بدین صورت است که وظیفه هیئت مدیره شرکت تعاونی است که تغییرات در سرمایه را در راس برنامه های خود قرارداده و نظر خود را مبنی بر افزایش یا کاهش سرمایه و نحوه فروش سهام جدید ، ارزش روز سهم را به مجمع عمومی اطلاع دهد .

ارزش روز هر سهم در شرکت تعاونی را از طریق نتیجه مابه التفاوت دارایی های تجدید ارزیابی شده و بدهی ها تقسیم بر تعداد سهام  بدست می آورند .

با توجه به تصویب مجمع عمومی و قوانین و مقررات  افزایش سرمایه به سه شکل امکان پذیر است:

طبق قوانین شرکت تعاونی افزایش سرمایه با صدور سهام جدید: با موافقت مجمع عمومی و عضویت افراد جدید اقدام به افزایش سرمایه مینمایند.

 طبق قوانین شرکت تعاونی افزایش سرمایه با افزایش ارزش اسمی سهام: در صورت توافق سهامداران شرکت جهت افزایش مبلغ اسمی سهام ، باید مبلغ مابه التفاوت سهام بطور نقد از جانب سهامداران پرداخت شود و تعهدی برای سهامداران ایجاد نشود .

 طبق قوانین شرکت تعاونی افزایش سرمایه  از محل سود تقسیم نشده اندوخته ها و یا سالهای قبل: در صورتیکه  تصمیم به افزایش سهام از طریق سودهای تقسیم نشده سالهای قبل و یا اندوخته ها باشد بنابراین بخشی از سود انباشته و اندوخته ها بدین منظور اختصاص داده میشود . در شرکت های تعاونی 1.2 اندوخته قانونی برای افزایش سرمایه صورت میگیرد .

شرکت تعاونی و کاهش سرمایه

در قوانین شرکت تعاونی ممکن است یک یا تعدادی از اعضای شرکت تعاونی بر اثر اخراج و یا فوت یا دلایل دیگر از شرکت خارج شوند بنابر این با کاهش سرمایه مواجه خواهند شد . سهام شخص خارج شده به نرخ روز محاسبه و پس از کسر بدهی های وی پرداخت خواهد شد .

تقسیم سود در شرکت تعاونی

قوانین شرکت تعاونی بدین صورت است که بعد از بستن حساب های موقت در شرکت تعاونی مانده بستانکار خلاصه سود و زیان ، سود سال جاری خواهد بود و در صورت شامل شدن به مالیات ، مالیات مربوطه کسر و الباقی آن با توجه به نوع شرکت تعاونی و معاملات شرکت تعاونی توزیع خواهد شد .

طبق قوانین شرکت تعاونی موارد زیر در تقسیم سود آنها مطرح است :

• مالیات
• سود سهام
• اندوحته قانونی
• مازاد برگشتی نتیجه معاملات با اعضاء

انحلال و تصفیه در قوانین شرکت تعاونی

طبق قوانین شرکت تعاونی عواملی که منجر به انحلال یک شرکت تعاونی خواهد شد عبارتند از :

• تصمیم مجمع عمومی فوق العاده
• کاهش تعداد اعضاء از حد نصاب مقرر ، در صورتیکه حداکثر ظرف مدت 3 ماه تعداد اعضاء به نصاب مقرر نرسیده باشد .
• توقف فعالیت بیش از یک سال بدون عذر موجه
• ورشکستگی طبق قوانین مربوط
• عدم رعایت قوانین و مقررات مربوط
• انقضای مدت تعیین شده در اساسنانه مربوط در صورتیکه در اساسنامه مدت تعیین شده باشد و مجمع عمومی مدت را تعیین نکرده باشد .

قوانین شرکت تعاونی بدین صورت است که در هنگام تصفیه شرکت تعاونی کلیه اموالی از که شهرداری ها ، بانکها و ..دریافت شده را باید به آنها بازگرداند و پس از تصفیه بدهی ها و غیره تمامی وجوه بر مبنای ماند ه حساب سرمایه انها توزیع خواهد شد .

نوشته شده توسط مشاورین تهران و شرکا

 

جستجوهای مرتبط با ما: شرکت حسابداری تهران، شرکت حسابداری در تهران، حسابداری تهران، حسابداری در تهران،مشاور مالی و مالیاتی،  مشاوره مالی و مالیاتی، مشاوره مدیریت مالی، مشاور مدیریت مالی

حسابداری مطالبات

موسساتی که مطالبات قابل توجهی دارند معمولا موسساتی هستند که اقدام به ارائه خدمات نسیه یا فروش های نسیه میکنند.اکثر اوقات دلیل این اقدام افزایش سهم فروش در بازار می باشد. با این حال احتمال اینکه قسمتی از این مطالبات سوخت شود وجود دارد.

شرکت های خدمات حسابداری و یا حسابداران شرکت ها در ارزیابی حسابهای دریافتنی باید پی ببرند که چه مقدار از کل مبلغ آنها وصول خواهد شد و برای رسیدن به جواب ، باید زیانهای احتمالی ناشی از سوخت مطالبات را برآورد کرده و ذخیره مناسبی برای آن در نظر بگیرند .

شرکت های خدمات حسابداری و یا حسابداران شرکت ها زمانی که به وصول بخشی از حسابهای دریافتنی در آینده مشکوک می شوند، (این نوع حسابها را  مطالبات مشکوک الوصول در حسابداری مینامند) و اقدام به شناسایی نموده تا ثبت های ان را وارد نمایند.

از دیدگاه شرکت های خدمات حسابداری و یا یخش حسابداری شرکت ها مطالبات سوخت شده مطالباتی هستند که دیگر وصول نخواهند شد و کاملا سوخت شده محسوب می شوند.

ثبت مطالبات مشکوک الوصول در حسابداری به دو روش صورت میگیرد :

• حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول
• حذف مستقیم مطالبات سوخت شده

حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول در حسابداری

در این روش حسابداران با توجه به تجربه خود قسمتی از مطالبات را که فکر می کنند قابل وصول نباشد در نظر گرفته و آنرا به عنوان مطالبات مشکوک الوصول در حسابداری شناسایی می کنند.

با توجه به موارد یاد شده، برای ثبت و نمایش این رویداد به 3 طریق عمل میکنیم:

• روش موردی:

در این روش پس از شناسایی شخص حقیقی و یا حقوقی که ورشکست شده و دیگر قادر به پرداخت بدهی خود نیست را شناسایی و از حسابها حذف می کنیم.

• روش تجزیه و تحلیل مطالبات سر رسید گذشته:

در این روش حسابداران با توجه به تجربه خود و شناختی که از بدهکاران دارند، جدولی را تعیین می کنند. در این جدول با توجه به گذشت سررسید مطالبات، درصدی از آنرا به عنوان مطالبات مشکوک الوصول در نظر می گیرند. به عنوان مثال حسابدار موسسه ای چنین عنوان می کند که اگر مطالباتی 2 ماه از سررسیدش گذشته باشد 15% آنرا مشکوک الوصول در نظر گرفته و اگر 3ماه از آن گذشته باشد 25% و در صورتی که بیش از 3 ماه از سررسید آن گذشته باشد 50% آنرا مشکوک الوصول در نظر می گیریم. با توجه به این مفروضات، جدولی را تهیه میکنیم که ضرایب در آن اعمال شده و در نهایت حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول مشخص می شود.

• روش درصدی از مطالبات:

در این روش حسابدارن با توجه به تجربه خود، درصدی از مطالبات رابه عنوان مطالبات مشکوک الوصول در حسابداری در نظر میگیرند.بدین معنا که اعلام می کنند با توجه به فروش های نسیه در پایان سال درصدی از این مطالبات بایستی ذخیره گیری شود. به همین منظور پس از ثبت رویدادهای مالی، تعدیل حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول انجام می گیرد.

در روش ذخیره  شرکتهای خدمات حسابداری و یا حسابداران شرکتها در دفاتر حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول را بدهکار و حساب های دریافتنی را بستانکار می نمایند. و زمانی که مطالبات سوخت شده وصول شوند شرکتهای خدمات حسابداری و یا حسابداران شرکت ها ثبت های مجدد مطالبات سوخت شده را با توجه به  حسابهای دریافتنی ، ذخیره مطالبات مشکوک الوصول  و ثبت وصول آن را با بانک/صندوق ، حسابهای دریافتنی  تغییر می دهند.

 حذف مستقیم مطالبات سوخت شده

شرکت های خدمات حسابداری و  حسابداری شرکت ها زمانی که اطمینان کامل و قطعی از وصول نشدن این مطالبات را داشته باشند  از  روش حذف مستقیم برای مطالبات سوخت شده در حسابداری استفاده می نمایند.

شرکت های خدمات حسابداری و  حسابداری شرکت ها با بدهکار کردن حساب هزینه مطالبات سوخت شده و بستانکار کردن حساب های دریافتنی  از دقاتر خارج می نمایند.

 روش حذف مستقیم روشی است که در بسیاری از موسسا ت که سایز کوچکی دارند اجرا میشود ولی مغایر اصول حسابداریاست . زیرا دو اصل واقعیت وتطابق را خدشه دار می کنه یعنی اصول را در نظر نمی گیرد.

 

بخش حسابداری مشاورین تهران و شرکا

 

جستجوهای مرتبط با ما: شرکت حسابداری تهران، شرکت حسابداری در تهران، حسابداری تهران، حسابداری در تهران،مشاور مالی و مالیاتی،  مشاوره مالی و مالیاتی، مشاوره مدیریت مالی، مشاور مدیریت مالی

بودجه بندی شرکت ها و دلایل بهره گیری از آن

برای داشتن کسب و کاری موفق و هدفمند داشتن بودجه امری الزامیست. آنها به عنوان یک نقشه راه برای مدیران و همچنین نقطه مقایسه در پایان دوره عمل می کنند. پس چگونه بودجه ها کار می کنند، و چگونه می توان آنها را برای ارزیابی یک کسب و کار مورد استفاده قرار داد؟ در این مقاله، بودجه بندی را معرفی می کنیم و به شما چگونگی استفاده از بودجه بندی شرکت ها را نشان می دهیم.

بودجه بندی شرکت ها

اکثر مردم دیدگاهشان از بودجه، یک بودجه عمومی خانوار است، با مقدار مشخصی از پول و اینکه چقدر باید به هزینه های مختلف اختصاص داده شود. این سیستم معمولا برای افراد مناسب است، اما در دنیای کسب و کار بودجه بندی شرکت ها امری پیچیده تر است. تعیین اینکه چقدر صرف هزینه های مختلف شود تنها نیمی از کار است. نیم دیگر این است که یک شرکت بتواند به طور موثر بودجه خود را در جایی با عملکرد بهینه هزینه کند. همچنین صرف نظر از نوع کسب و کار، توانایی سنجش عملکرد با استفاده از بودجه، موضوع حیاتی در دنیای کسب و کار است.

چه کسی از بودجه استفاده می کند؟

تقریبا هر کسی از بودجه در فرم های مختلفی استفاده می کند. از بودجه خانوار تا بودجه های دولتی چند میلیارد دلاری، یک ابزار کاملا جهانی هستند.

با این حال، بودجه بندی شرکت ها از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. اکثر شرکت ها با بودجه اصلی (Master Budget) یا استاتیک (Static Budget) شروع می کنند. بودجه استاتیک بودجه ای با اعداد مبتنی بر خروجی و ورودی های برنامه ریزی شده برای هر یک از بخش های شرکت است. بخش اول بودجه بندی تعیین می کند، چقدر یک شرکت درآمد دارد و چقدر هزینه می شود. اینها مقادیر پیش بینی شده هستند و شرکت انتظار دارد که این اعداد با یک بازه خطایی باقی بماند. برای تعیین اعداد، مدیران از روش پیش بینی اقتصادی برای تعیین یک بودجه واقع بینانه استفاده می کنند.

تغییر بودجه

همانطور که ممکن است در زندگی شخصی خودتان تجربه کنید، بعضی اوقات هزینه هایی که از قبل پیش بینی نشده اند یکمرتبه ظاهر می شوند. با این حال، بودجه استاتیک به عنوان یک راهنما عمل می کند و شرکت را در صرف هزینه محدود نمی کند. به عبارت دیگر، بودجه صرفا یک ابزار است برای کمک به تصمیم گیری در کسب و کار. اگرچه بودجه استاتیک همچنان یک دستورالعمل است، بودجه ها همیشه می توانند تغییر کنند.

اما در پایان سال مالی وقت آن است که تعیین کنیم که آیا شرکت با هزینه های برنامه ریزی شده مطابقت دارد یا نه. این زمانی است که یک بودجه انعطاف پذیر (Flexible Budget) استفاده می شود. بودجه انعطاف پذیر، بودجه ای با خروجی واقعی است. سپس آن را با بودجه استاتیک شرکت مقایسه می کنیم تا تفاوت ها بین آنچه که انتظار می رفت هزینه شود و آنچه که در واقع رخ داده است، مقایسه شود.

استفاده از بودجه برای ارزیابی عملکرد

در یک بودجه انعطاف پذیر، هزینه های متغیر و هزینه های ثابت اجزای اصلی آن را تشکیل میدهند که به طور معمول، هزینه ثابت بین بودجه های استاتیک و انعطاف پذیر تفاوت نمی کند.

هر چند در بودجه بندی ثابت یا استاتیک متغیرهای بسیاری تاثیرگذارند. دو تا از اساسی ترین متغیرها بازه تغییر بودجه(Flexible Budget Variance) و نوسان حجم فروش(Sales Volume-Variance) است. در بازه تغییر بودجه، بودجه قابل انعطاف را با نتایج واقعی مقایسه می شود تا اثراتی را که قیمت ها یا هزینه ها بر روی این نوسانات داشته اند تعیین گردد. نوسان حجم فروش بودجه انعطاف پذیر، با بودجه استاتیک مقایسه می شود تا تاثیراتی را که سطح فعالیت شرکت (مقادیر فروش و …) در تفاوت دو بودچه دارد، محاسبه شود. از این دو بودجه، یک شرکت می تواند بودجه انعطاف پذیر و استاتیک را برای هر بخش عملیاتی آن توسعه دهد. واریانس ها (تغییرات) همیشه به عنوان مطلوب یا نامطلوب طبقه بندی می شوند.

اگر واریانس (تغییرات) حجم فروش (Sales Volume-Variance) نامطلوب باشد (بودجه قابل انعطاف کمتر از بودجه استاتیک باشد)، حجم فروش این شرکت  کمتر از پیش بینی خواهد شد. اگر، واریانس بودجه انعطاف پذیر (Flexible Budget Variance) نامطلوب بود این نتیجه حاصل از قیمت یا هزینه است. با آنالیز و فهم دقیق از تغییرات دو بودجه شرکت ، مدیران می توانند دیدی بهتر در ارزیابی عملکرد شرکت داشته باشند و با استفاده از این اطلاعات تغییراتی به منظور بهبود فرآیندهای خود انجام دهند.

در پایان

بودجه بندی شرکت ها بخشی مهم در راستای انضباط مالی و مدیریت بهینه در هر کسب و کاری است.

همچنین اکثر شرکتهای بزرگ در جهان از بودجه انعطاف پذیر استفاده می کنند. و شما می توانید حدس بزنید که دلیل خوبی برای آن وجود دارد. درک بودجه انعطاف پذیر می تواند به شما کمک کند که اطلاعات زیادی را از طریق تجزیه و تحلیل واریانس های بدست آورده و از آن برای تحلیل و بهینه سازی بخش های مختلف شرکت استفاده کنید.

 

 

 

جستجوهای مرتبط با ما: شرکت حسابداری تهران، شرکت حسابداری در تهران، حسابداری تهران، حسابداری در تهران،مشاور مالی و مالیاتی،  مشاوره مالی و مالیاتی، مشاوره مدیریت مالی، مشاور مدیریت مالی

استهلاک در حسابداری

عواملی مانند گذشت زمان، فرسودگی و فرسایش موجب کاهش ارزش دارایی های ثابت میشوند و به تدریج  داراییهای ثابت کارایی خودرا از دست میدهند ،این کاهش ارزش دارایی ثابت را استهلاک میگویند و هزینه ای را که صاحبان سرمایه برای تعویض،تعمیرات و کاهش ارزش متحمل میشوند را هزینه ی استهلاک  دارایی ثابت میگویند.

به طور معمول هزینه ی استهلاک در حسابداری هر ساله ودر پایان سال مالی محاسبه میشود.و استهلاک هرسال براساس جدول استهلاکی که از سوی اداره ی امور اقتصاد و دارایی اعلام میشود محاسبه میشود.

برای درک بیشتر مفهوم استهلاک در حسابداری شناخت موارد زیر لازم است:

• ارزش اسقاط: مبلغ پیش بینی شده از فروش دارایی ثابت در پایان عمر مفید را ارزش اسقاط میگویند.
• عمر مفید: مدت زمان  مورد انتظار برای استفاده از دارایی ثابت را عمر مفید میگویند.
• بهای تمام شده: بهای ساخت و یا خرید یک دارایی را بهای تمام شده ی ان میگویند.

عواملی که موجب مستهلک شدن دارایی میشود :

• فرسودگی ناشی از استفاده وبه کار بردن دارایی
• گذر زمان
• زنگ زدگی و پوسیدگی
• نداشتن کیفیت
• نابابی که موجب تعویض زودرس هم میشود.

موارد مورد نیاز برای محاسبه ی هزینه ی استهلاک در حسابداری:

دارایی ثابت،بهای تمام شده،ارزش اسقاط و عمر مفید دارایی.

انواع استهلاک در حسابداری

استهلاک دارایی های نامشهود

 دارایی های ثابت  نامشهود معمولاً برای استفاده در فعالیتهای مستمر و عادی شرکت استفاده میشوند و به منظور سرمایه گذاری یا فروش مورد استفاده قرار نمیگیرند  مانند سرقفلی و حق اختراع و اکتشاف و ….

همه دارایی های نامشهود بدون در نظر گرفتن طول  عمرشان (محدود،نامحدود) باید مستهلک شوند. مدت زمان استهلاک دارایی نامشهود نباید  از چهل سال بیشتر شود.

برای استهلاک دارایی ثابت نامشهود ارزش اسقاط را استفاده نمیکنند.

2 روش ثبت استهلاک دارایی نامشهود وجود دارد :

1) ارزش دفتری دارایی بستانکار شود.

2) ثبت بصورت جداگانه در حساب استهلاک انباشته مربوط

استهلاک دارایی مشهود

این نوع ازداراییها قابل رویت هستند و وجود فیزیکی دارند مانند ماشین الات، اموال…  و به سه دسته ی استهلاک پذیر ، استهلاک ناپذیر  و نقصان پذیر  تقسیم میگردند.

• استهلاک پذیر: این دسته  عمر محدودو مشخصی دارند و در طی عمر برآوردی خود مستهلک میشوند.
• استهلاک ناپذیر: این دسته عمر نامحدودی دارند  ودر گذر زمان مستهلک نمیگردند .
• نقصان پذیر: بر اثر استخراج در حال اتمام هستند و به موجودی مواد یا کالا تبدیل میگردند مانند معادن .

روشهای استهلاک در حسابداری

1. بر حسب زمان:

          i.       استهلاک در حسابداری به روش خط مستقیم :

در این روش مبلغ هزینه استهلاک در طول عمر مفید ثابت و یکسان میباشدو با گذر زمان از ارزش دارایی  ثابت به صورت یکسان کم می شود .روش محاسبه ی این مدل استهلاک در حسابداری به این صورت است که ارزش اسقاط از بهای  تمام شده ی دارایی کسر وبه عمر مفید ان تقسیم میشود.

هزینه ی استهلاک هرسال  =     (ارزش اسقاط-بهای تمام شده ی دارایی) / عمر مفید

2.  استهلاک بر حسب محصول یا روشهای مبنی بر تغییر هزینه هر دوره :

          i.       استهلاک در حسابداری به روش ساعت کارکرد :

در این روش میزان فعالیت و ساعات کارکرد استهلاک دارایی ثابت بیشتر میشود. برای دارایی هایی که در خط تولید استفاد می شوند این روش مناسبتر است .

هزینه ی استهلاک برای هر ساعت کارکرد    =     ( بهای تمام شده – ارزش اسقاط ) /   کل ساعات کارکرد                                                                      

 

هزینه ی استهلاک هرسال  = هزینه ی استهلاک هر ساعت کار کرد × ساعات کارکرد یک سال

 

        ii.       استهلاک در حسابداری به روش میزان تولید

در این روش مقدار مبلغی که  به دلیل استهلاک به هر واحد محصول تعلق می گیرد، ثابت می ماند. طبق این روش استهلاک در حسابداری،استهلاک انباشته به میزان محصولی که تولید میشود بستگی دارد.در این روش بهای تمام شده ی دارایی ثابت از ارزش اسقاط ان کسر میشود و بر کل تعداد تولید محصول تقسیم و در میزان تولید سال جاری ضرب میشود. به این ترتیب  هزینه استهلاک هر دوره بر حسب میزان تولید تغییر میکند.

هزینه ی استهلاک برای هر واحد تولید = (بهای تمام شده ی دارایی – ارزش اسقاط)  /  کل تعداد تولید

هزینه استهلاک سالانه = میزان تولید هر سال × هزینه استهلاک برای هر واحد تولید

 

3. روشهای مبنی بر استهلاک بیشتر در سالهای اول عمر دارایی و کاهش تدریجی آن

 

          i.       استهلاک در حسابداری به روش مجموع سنوات

در این روش برای به دست اوردن هزینه ی استهلاک ارزش اسقاط را از بهای تمام شده ی دارایی کسر و بر مجموع سالهای عمرمفید  تقسیم میکنیم. برای یک دارایی با عمر مفید 6 سال، سالها عبارتند از 6 و5 و 4 و 3 و 2 و 1 .

و مجموع انها برابر با 21 میباشد.

 

        ii.       استهلاک در حسابداری روش مانده نزولی

در این  روش برای به دست اوردن استهلاک باید بهای تمام شده دارایی ثابت  را منهای مانده حساب استهلاک انباشته مربوط به ان دارایی کنیم وحاصلرا در نرخ استهلاک ضرب کنیم.

 

4. روشهای مبنی بر محاسبات سرمایه گذاری و سود منتسب به آن

          i.       استهلاک در حسابداری به روش قسط السنین

طبق این روش سالانه مبلغ معین وثابتی را برای ذخیره استهلاک به بهره مرکب می‌گذارند. این مبلغ به صورتی تعیین میگردد که در پایان مدت  مشخص شده اصل و فرع  ان با قیمت دارایی مستهلک شده  برابر باشد. که این روش منسوخ شده است.

 

        ii.       استهلاک در حسابداری به روش سرمایه گذاری وجوه استهلاکی

وجوه استهلاکی در تامین مالی شرکت‌های عمرانی و بزرگ مورد استفاده قرار میگیرد. وجوه استهلاکی برای پوشش دادن خطر اوراق صنایع استخراجی مانند نفت،ذغال سنگ و… ضروری است، به دلیل اینکه دارایی‌های این صنایع دارای  هدررفت است .

استفاده از روش استهلاک مناسب

در نتیجه استفاده از هر کدام از این روش های استهلاک در حسابداری بستگی به متغیر هایی دارد. متغیر هایی از قبیل نوع دارایی، نوع کسب و کار و … . اگر چه در بیشتر موارد از روش خط مستقیم و مانده نزولی استفاده میشود ولی استفاده از هر روش تاثیرات متفاوتی در ترازنامه و سود و زیان یک شرکت می گذارد.

به طور مثال استفاده از روش مانده نزولی این امکان را به شرکت ها میدهد تا مالیات کمتری در اوایل سالهای استفاده از دارایی پرداخت کنند (به دلیل هزینه بالاتر استهلاک و سود کمتر) ولی از نقدینگی بیشتر برخوردار شوند تا بتوانند در پروژه های دیگری استفاده کنند. اگر چه استفاده از این روش باعث افزایش مالیات در دوران پایانی عمر دارایی میشود و اگر شرکتها برنامه ریزی مالی دقیقی نداشته باشند این افزایش مالیات که سبب کاهش نقدینگی میشود و مستهلک بودن دارایی میتواند باعث بروز مشکلاتی در آن سالها شود.

 

نوشته شده توسط سحر معظمی

بخش حسابداری مشاورین تهران و شرکا

 

جستجوهای مرتبط با ما: شرکت حسابداری تهران، شرکت حسابداری در تهران، حسابداری تهران، حسابداری در تهران،مشاور مالی و مالیاتی،  مشاوره مالی و مالیاتی، مشاوره مدیریت مالی، مشاور مدیریت مالی